Suplementacja a zdrowie, czyli witaminy w pigułkach
Białko to główny element budowy ludzkiego ciała, a także wielu związków, które są produkowane przez nasz organizm. Czym różnią się od siebie białka proste i złożone? Zapraszamy do lektury!
Białka proste i złożone – jakie są funkcje białek?
Białka odgrywają wiele ważnych funkcji w ludzkim organizmie. Stanowią budulec dla tkanek, są źródłem energii oraz podstawowym składnikiem krwi. Stanowią materiał do biosyntezy hormonów, a także enzymów i ciałek odpornościowych. Biorą także udział w oczyszczaniu organizmu z toksyn.
Białka proste i złożone w jedzeniu – jak komponować dietę?
Niska zawartość białka w diecie może doprowadzić do niedożywienia. W konsekwencji może dojść do zahamowania wzrostu, zaburzeń w rozwoju mięśni, a także osłabienia układu immunologicznego.
Zbilansowana dieta to dieta, która zawiera 8 niezbędnych aminokwasów. Białka powinny stanowić około 20 – 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego, co przedkłada się na około 30 – 70 g spożycia dziennie. Zapotrzebowanie na białko zależy od wieku, płci, a także innych czynników (np. tego, czy kobieta jest w ciąży lub karmi piersią).
Pełnowartościowe białko to białko pochodzące z pokarmu zwierzęcego. Niezbędne aminokwasy można znaleźć np. w białku jajek.
8 niezbędnych dla naszego organizmu białek, których nie potrafimy samodzielnie wytwarzać i muszą one być dostarczane w pożywieniu, to:
- Leucyna
- Lizyna
- Izoleucyna
- Treonina
- Metionina
- Walina
- Fenyloalanina
- Tryptofan
Aby pokryć zapotrzebowanie na niezbędne egzogenne aminokwasy, należy łączyć w pożywieniu produkty mleczne i warzywa strączkowe.
Czym różnią się od siebie białka proste i złożone?
Białka proste to na przykład albuminy oraz prolaminy. Występują one w ziarnach zbóż. Albuminy można znaleźć także w surowicy krwi, mleku oraz mięśniach kręgowców. Niektóre z białek prostych są rozpuszczalne w wodzie i roztworach soli, inne rozpuszczają się tylko w rozcieńczonych roztworach kwasów i zasad.
Białka złożone to na przykład glikoproteidy, lipoproteidy i fosfoproteidy. Białka te powstają w wyniku połączenia białek z innymi substancjami, np. cukrami, tłuszczami i resztami kwasu fosforowego. Białka złożone odgrywają różne funkcje w naszym organizmie. Lipoproteidy na przykład służą jako nośniki cholesterolu. Z kolei nukleoproteidy budują cytoplazmę, rybosomy oraz mitochondria w komórce.
